قدس آنلاین- داعش انفجار انتحاری مسجد امام زمان(عج) در محله شیعه نشین «پل خشک» غرب کابل را که ۵۶ شهید و بیش از ۵۰ زخمی برجای گذاشت، پذیرفت. هر چند که از پذیرش مسؤولیت یک مسجد اهل سنت در ولایت غور که در آن نیز ۳۵ تن شهید و تعدادی زخمی بر جای گذاشت، خودداری کرد.
با این حال، مهم‌تر از همه اتفاقاتی که در ماه‌ها و بویژه در هفته‌های اخیر در افغانستان روی داده‌است و معمولاً گروه طالبان مسئول آن شناخته شده‌است، حضور داعش و انجام عملیات انتحاری آن هم در پایتخت کشور، موضوع حساسی است که تنها در ارتباط با تحولات درونی افغانستان، نمی‌توان برای آن، «توضیح قانع کننده‌ای» یافت.
بنابراین پرسش اساسی این است که چه دست‌های پشت پرده ای وجود دارند که فرصت انجام عملیات به عناصری از داعش را در مناطقی از پایتخت افغانستان می‌دهند که به طور معمول نیاز است که از چندین تور امنیتی عبور کرده و سلاح و مواد منفجره را به منطقه مورد هدف برسانند.
واقع امر آن است که قضاوت منصفانه ساده نیست و اگر موضوع از زاویه صرفاً امنیتی نگاه شود به دشواری می توان برداشت کسانی را که وجود نوعی خلأهای امنیتی را مطرح می‌کنند، نادیده گرفت. این خلأهای امنیتی چگونه به وجود می‌آیند، بحث جداگانه‌ای است و بازار اتهام‌زنی را حتی در درون ارگ ریاست جمهوری به پیش می‌برند.
اما جدا از اینگونه برداشت‌های بدبینانه، واقعیت مهم‌تر آن است که در پشت پرده دست‌هایی در کارند تا در کنار چالش قومی شده قدرت در کابل، چالش مذهبی در قالب شیعه و سنی را اضافه کنند تا منافع راهبردی‌تر را برای مدتی طولانی‌تر بتوان تأمین کرد.
در چنین نگاهی، افغانستان بویژه قومیت هزاره شیعه مذهب، قربانی استراتژی دستگاه‌های استخباراتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است. بازی بزرگ قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حال بازسازی مجدد در افغانستان، آسیای مرکزی و جنوب آسیاست.
داعش در خاورمیانه تقریباً تمامی سرزمین‌هایی را که در عراق و سوریه تصرف کرده بود، از دست داده‌است. بنابراین می‌توان با قاطعیت بیشتری گفت که داعش در خاورمیانه شکست نظامی را پذیرفته و درصدد جابجایی نیروهایش به کشورها و مناطق مساعد دیگری است. هر چند که به لحاظ ایدئولوژیک مدعی باقی بماند ولی تغییر تاکتیک نظامی‌اش اجتناب ناپذیر شده‌است. روی آوردن به عملیات انتحاری پر تلفات و انتخاب هزاره‌های شیعه مذهب برای ورود جدی و پر سر و صدا به افغانستان، ترکیب خطرناکی از چالش‌های بزرگ قومی و مذهبی را در این کشور، می‌تواند دامن بزند و به احتمال زیاد قربانیان زیادی از غیرنظامیان خواهد گرفت.
در عین حال، جریان‌های پشت پرده به این هم اکتفا نخواهند کرد و با استقرار داعش در شمال افغانستان، دیر یا زود نیروهای قومی ازبک، تاجیک، چچن و ایغور که در عراق و سوریه در سطح فرماندهی داعش قرار داشته و کسب تجربه کرده‌اند به طرف حوزه امنیتی روسیه و چین از طریق دره «فرغانه» هدایت خواهند شد.
افغانستان هدف نهایی نیست و سکوی پرش داعش به طرف مناطقی است که در چارچوب بازی بزرگ جدید، بین دستگاه‌های مهم امنیتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قابل توضیح می‌باشند.
در چنین نگاهی، می توان گفت که بازی بزرگ جدید تازه دارد در افغانستان شروع می شود و در تداوم خود به فراتر از افغانستان می‌اندیشد و درست در همین جاست که نیازمند درک درست، به موقع و واقع بینانه دولت، مردم و گروه‌های سیاسی قومی و مذهبی تمامی افغانهاست. خلأ قدرت، تداوم رقابت نخبگان سیاسی و قومی افغانستان، بر سر سهم خواهی از قدرت، اتکا به قدرت‌های خارجی که مشکلات امنیتی آنها را بر طرف سازند و دراز کردن انگلشت اتهام به سوی یکدیگر، نه تنها دردی را دوا نمی‌کند که درست برآورنده بخش‌هایی از اهداف پشت پرده طراحان ناامن سازی افغانستان خواهد بود. نباید تردید داشت که در نگاه داعش، همه کسانی که به نوعی از این ظرفیت برخوردارند که تلقی اش از اسلام نپذیرند، در قالب دشمنان نزدیک قرار می‌گیرند و مهدورالدم، شناخته می‌شوند.
این دشمن نزدیک تقریباً همه مسلمانان قطع نظر از شیعه یا سنی بودن آنها را شامل می‌شود، همچنانکه در نگاه داعش همه حکومت‌های موجود در کشورهای اسلامی دشمن تلقی می‌شوند و باید سرنگون شوند، حتی حکومت‌هایی که متهم به حمایت پشت پرده از داعش هستند، خارج از دشمن نزدیک تصور نمی‌شوند. فقط نوبت آنها به عقب انداخته می‌شود. قدرت‌های استکباری صهیونیستی از همین اندیشه انحصارطلبانه و حق پنداری مطلق جریان‌های رایکال اسلامی به عنوان یک ابزار راهبردی برای پیشبرد اهداف بلندمدت خود، بهره می‌گیرند.
افغانستان مساعدترین مکان برای انتقال داعش از خاورمیانه است، افغان‌ها اگر این واقعیت را به موقع درک نکنند چه در سطح حکومتی و چه در سطح مردمی، قربانیان زیادی خواهند داد، شیعه و سنی کردن تضادها، هدف اصلی داعش و حامیان پشت پرده‌اش می‌باشد.